JAK PODZIELIĆ MAJĄTEK PO ROZWODZIE?
Postępowanie w przedmiocie podziału majątku gdy przedmiotem jest nieruchomość
W dzisiejszym poście, opiszę Państwu co powinien zawierać wniosek o podział majątku wspólnego, jak wygląda podział wspólnej nieruchomości, jak wygląda postępowanie o podział majątku wspólnego. Należy pamiętać, że w momencie zawarcia związku małżeńskiego powstaje wspólność majątkowa małżeńska chyba, że zostanie podpisania intercyza. Oznacza to, że takie dobra materialnego jak zarobki, oszczędności, nabytych ruchomości i nieruchomości oraz innych dochodów staje się własnością obojga małżonków. Każdy zdaje sobie sprawę, że podział majątku wspólnego jest postępowaniem trudnym,
i często wywołuje skrajne emocje, dlatego w takim postępowaniu może okazać się konieczna pomoc prawnika. Postępowanie o podział majątku wspólnego może się okazać niezwykle skomplikowanym postępowaniem.
Co wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków?
Kwestie tą reguluje art. 31 § 1 i 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
– przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności przez oboje małżonków lub przez jednego z nich,
– pobrane wynagrodzenia za pracę,
– dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
– dochody z ich majątku wspólnego,
– dochody z majątku osobistego każdego z małżonków,
– środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków.
Co należy do majątku osobistego małżonka?
Kwestią tą reguluje art. 33 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym, do majątku osobistego każdego małżonka należą: przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
– przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił,
– prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
– przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego
z małżonków;
– prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
– przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
– wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
– przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego
z małżonków;
– prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
– przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Generalną zasadą jest to, że małżonkowie maja równe udziały w majątku wspólnym, chyba że w umowie majątkowej małżeńskiej postanowią inaczej. Umowa majątkowa małżeńska, która rozszerza lub ogranicza wspólność majątkową, decyduje o tym jakie przedmioty majątkowe wchodzą do majątku wspólnego małżonków, a jakie do ich osobistych.
Pamiętaj! Nie można dokonać podziału majątku wspólnego dopóki między małżonkami trwa ustrój wspólności ustawowej małżeńskiej (art. 35 kro).
Aby więc dokonać podziału majątku wspólnego musi w pierwszej kolejności dojść do ustania wspólności ustawowej, a wspólność ustawowa małżeńska może ustać:
– w przypadku orzeczenia rozwodu lub separacji,
– w przypadku zawarcia pomiędzy małżonkami rozdzielności majątkowej, poprzez zawarcie umowy lub na mocy orzeczenia sądu,
– w przypadku ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków.
W wyniku ustania małżeńskiej wspólnoty majątkowej małżonkowie nie mają już majątku wspólnego tylko majątek osobisty, w skład którego wchodzi majątek osobisty + udział
w majątku wspólnym. Udział ten najczęściej jest równy, choć można domagać się ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym.
Co powinien zawierać wniosek o podział majątku wspólnego?
Wniosek o podział majątku wspólnego w pierwszej kolejności powinien zawierać oznaczenie stron, podanie ich numerów PESEL wraz z dokładnym wskazaniem adresu, wskazanie podstawy prawnej wniosku wraz z uzasadnieniem, przedłożenie dowodów ustania wspólności majątkowej np. załączenie odpisu prawomocnego wyroku. Najistotniejszą kwestią jest jednak określenie we wniosku składników majątku wspólnego wraz z oszacowaniem ich wartości. Przykładowymi składnikami są: nieruchomości, ruchomości lub nawet prawa. Należy pamiętać że w przypadku kwestionowania przez drugą stronę wartości poszczególnych przedmiotów, druga strona może zażądać przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego np. rzeczoznawcy nieruchomości który oszacuje jej wartość. Jednak to nie wszystko, wniosek powinien także zawierać żądania które dotyczą zwrotu wydatków, nakładów czy jakichkolwiek innych świadczeń poniesionych przez strony. Ponadto, można żądać ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym, co najczęściej wywołuje największe spory w postępowaniu, jednakże trzeba liczyć się z tym, że muszą występować naprawdę solidne podstawy do takiego rozstrzygnięcia. Może to być na przykład uzależnienie od alkoholu, hazardu którejś ze stron co wiąże się z marnotrawieniem składników majątku wspólnego. W praktyce jednak sądy bardzo rzadko dokonują ustalenia nierównych udziałów. Wniosek powinien również zawierać proponowany pomysł podziału nieruchomości.
MOŻLIWOŚCI PODZIAŁU MAJĄTKU WSPÓLNEGO
WAŻNE! Podział majątku wspólnego małżonków może zostać dokonany na kilka sposobów:
podział fizyczny rzeczy, o ile jest on oczywiście możliwy,
sprzedaż elementów majątku, a następnie podział uzyskanej sumy, bądź też poprzez
przyznanie wyłącznej własności danej rzeczy jednemu z byłych małżonków.
W ostatnim przypadku powstaje konieczność dokonania spłaty jednej ze stron. Polega ona na przekazaniu drugiej stronie ustalonej kwoty, która stanowi wartość danej rzeczy.
JAK PODZIELIĆ NIERUCHOMOŚĆ?
Oczywistym jest, iż zależy o jakiej nieruchomości mówimy. Inaczej będzie wyglądała możliwość podziału mieszkania, domu a inaczej działki rolnej czy budowlanej. W tym ostatnim przypadku istnieje możliwość podziału rzeczy na równe części ( w zależności od położenia działki, przeznaczenia, podłączenia mediów, dostępu do drogi itp.). Natomiast w przypadku podziału mieszkania czy domu, najczęstszym sposobem jest podział nieruchomości polegający na przyznaniu jednej ze stron całości nieruchomości
z obowiązkiem spłaty drugiej. Należy zwrócić uwagę, że w wielu przypadkach kwoty spłat opiewają na kilkadziesiąt, a nawet kilkaset tysięcy złotych. Często dochodzi do przypadków w których byli małżonkowie nie dysponują takimi sumami. W takim wypadku, często zachodzi konieczność zaciągnięcia kredytu, pożyczki itp. Kodeks cywilny w art. 212 § 3 przewidział możliwość rozłożenia spłaty na raty „Jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie sąd na wniosek dłużnika może odroczyć termin zapłaty rat już wymagalnych”.
Można oczywiście skorzystać z innego sposobu ustania współwłasności, czyli sprzedaż przedmiotowej nieruchomości i podział uzyskanej ze sprzedaży kwoty w stosunku do udziałów jakie przysługują małżonkom w majątku wspólnym.
WARUNKI FORMALNE I WŁAŚCIWOŚĆ SĄDU W SPRAWACH O PODZIAŁ MAJĄTKU WSPÓLNEGO
W sprawach o podział majątku wspólnego składamy wniosek a nie pozew. Wniosek ten podlega opłacie. Strona występująca z wnioskiem, w którym zawarte zostały jedynie żądania dotyczące podziału majątku to opłata wynosi 1.000 złotych. Należy ją wnieść na rachunek bankowy sądu przed złożeniem wniosku. Opłaty można dokonać w kasie w budynku sądu, na poczcie lub przelewem bankowym.
Istnieje również możliwość złożenia wniosku wraz z planem podziału majątku wspólnego, który zgodnie sporządzą obydwie strony postępowania. W takim wypadku opłata dla Sądu będzie wynosić 300 złotych. Zgodny plan podziału majątku może zostać wyrażony w taki sposób, że obydwie strony np. podpiszą się pod składanym wnioskiem. Zgoda drugiego małżonka może zostać również wyrażona w odrębnym piśmie, które stanowiło będzie załącznik do wniosku.
W przypadku nieuiszczenia opłaty powstaną negatywne skutki proceduralne. Otóż przede wszystkim sąd nie podejmie żadnej czynności bez opłacenia wniosku. Niemniej wezwie on wnioskodawcę do uzupełnienia opłaty pod rygorem zwrotu wniosku. Jeżeli strona, mimo wezwania, nie dopełni tego obowiązku, wówczas sprawa nie otrzyma dalszego biegu, co wynika jednoznacznie z kodeksu postępowania cywilnego.
Sprawy dotyczące podziału majątku wspólnego małżonków rozpoznawane są przez sądy rejonowe, niezależnie od wartości przedmiotu sporu. Wniosek o podział majątku wspólnego należy złożyć do sądu miejsca położenia majątku. Miejsce to należy określić na chwilę składania wniosku. Najprościej jest ustalić właściwość miejscową w przypadku, gdy w skład majątku wspólnego wchodzi nieruchomość. Wówczas właściwy będzie sąd rejonowy miejsca jej położenia. Gdyby jednak w skład majątku wchodziło kilka nieruchomości, położonych w obszarach właściwych dla kilku sądów rejonowych, wnioskodawca ma możliwość dokonania wyboru Sądu.
Sprawy o podział majątku wspólnego często wywołują skrajne emocje u stron, które wszelkimi sposobami chcą wywalczyć jak największy udział w majątku. Jeżeli mają Państwo więcej pytań lub wątpliwości to zapraszam do kontaktu.
adwokat Stalowa Wola rozwód, podział majątku
Adwokat Nisko rozwód, podział majątku
adwokat Maciej Tokarski
aplikant adwokacki Dominika Wojtas
