Dzień Dobry! Dzisiaj o dość powszechnym problemie czyli dziedziczeniu długów spadkowych.
Jak wynika z treści art. 922 § 1 Kodeksu Cywilnego, spadek to nie tylko aktywa, np. nieruchomości, samochody, oszczędności, ale także zobowiązania, czyli długi, których nie spłacił spadkodawca. Niespłacone długi w chwili śmierci spadkodawcy przechodzą na spadkobierców (chyba, że w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania złoży oświadczenie o odrzuceniu spadku art. 1015 § 1 kc).
W naszym systemie prawnym istnieją dwa rodzaje dziedziczenia:
Ustawowe – Mamy z nim do czynienia w sytuacji gdy Spadkodawca nie sporządził testamentu, bądź sporządził nieważny testament. W takiej sytuacji zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego ustalany jest krąg spadkobierców. Kodeks Cywilny w artykułach od 931 – 940 określa krąg spadkobierców.
Testamentowe – W sytuacji której Spadkodawca sporządził ważny testament.
O ważności testamentów będzie następny post.
Przyjmując spadek wprost jak również z dobrodziejstwem inwentarza należy liczyć się z koniecznością spłaty ewentualnego zadłużenia. Po śmierci spadkodawcy, spadkobierca dziedziczy przede wszystkim majątek zmarłego, ale także jego długi
i zobowiązania finansowe. Zatem dziedziczenie długów spadkowych to nic innego jak obowiązek spłaty niechcianych zobowiązań zmarłego. Przyjęcie spadku może więc wiązać się z problemami finansowymi, szczególnie gdy spadkodawca pozostawił po sobie więcej zobowiązań niż majątku.
Przyjmując spadek wprost należy liczyć się z obowiązkiem spłaty wszystkich zobowiązań zmarłego.
W przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza odpowiedzialność za długi ograniczona jest do wysokości wartości przyjętego majątku ( np. wartość majątku dziedziczonego wynosi 300.000,00 zł natomiast wysokość długów 600 000 – odpowiedzialność za długi tylko co do kwoty 300.000).
Pamiętaj! – Tylko spadkobiercy, którzy odrzucili spadek, są zwolnieni z odpowiedzialności za długi spadkowe obowiązku. Odrzucenie spadku powoduje dziedziczenie ustawowe przez jego dzieci i wnuki. W sytuacji, gdy długi spadkowe są większe niż pozostawiony majątek, również oni będą mogli odrzucić spadek. Za długi spadkowe nie odpowiada spadkobierca wydziedziczony i małżonek wyłączony przez Sąd od dziedziczenia.
Termin na decyzję!
Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, każda osoba poinformowana o prawie do majątku zmarłego ma 6 miesięcy na podjęcie decyzji o przyjęciu spadku lub jego odrzuceniu. Wówczas po podjęciu decyzji należy złożyć odpowiednie oświadczenie. Można to zrobić w Sądzie lub u Notariusza. W ciągu ustawowych 6 miesięcy spadkobierca nie ma obowiązku spłacania zaległych zobowiązań zmarłego, a wierzyciele nie mogą domagać się tej spłaty. Pół roku jest to okres w którym spadkobiercy mogą zapoznać się z przedmiotami majątku, oraz ustalić, czy spadek nie jest obciążony zobowiązującymi zadłużeniami.
Należy wiedzieć, że jeśli spadkobierca w ciągu 6 miesięcy nie złoży oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, wówczas odziedziczy on tzw. spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
W niektórych sytuacjach najlepszym wyjściem jest po prostu złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku!
Odrzucenie spadku jest dobrym rozwiązaniem w momencie gdy zobowiązania wobec wierzycieli są tak duże, że nie opłaca się przejmować majątku z perspektywą długów. Przykładowo, jeśli jedynym majątkiem zmarłego były ruchomości np. Samochody, obrazy, narzędzia, a zadłużenia oscylują na kwotę kilka razy wyższą niż wartość majątku wówczas najlepszym rozwiązaniem będzie odrzucenie spadku. Dodatkowo, jeśli istnieje podejrzenie, że majątek zmarłego jest o wiele mniejszy niż wartość zadłużeń, warto pomyśleć o odrzuceniu przysługującego spadku.
PAMIĘTAJ!!
Samo odrzucenie spadku jeżeli mamy małoletnie dzieci to nie koniec „uwolnienia się z zobowiązań”. Odrzucenie spadku nie oznacza, że zobowiązania całkowicie wygasają. Należy zaznaczyć, że jeśli spadkobierca posiada dzieci i zrzeknie się spadku, wówczas, zgodnie z obowiązującym prawem, majątek i zadłużenia zmarłego trafiają do dzieci.
Dorosłe dzieci mogą złożyć wniosek o odrzuceniu spadku samodzielnie, przy czym należy pamiętać, że jeśli oni także posiadają już własne dzieci, to zgodnie z treścią art. 931 Kodeksu Cywilnego, również uwzględnia się ich jako spadkobierców ustawowych.
Jeśli dziecko nie osiągnęło pełnoletności i nie posiada zdolności prawnej do samodzielnego odrzucenia spadku, wówczas konieczne będzie złożenie wniosku za niego. Odrzucenie spadku przez dziecko odbywa się w trzech krokach.
Po pierwsze należy ustalić czy nieletni jest pełnoprawnym spadkobiercą. Następnie należy złożyć wniosek do Sądu Rodzinnego o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu dziecka. Po uzyskaniu prawomocnego postanowienia Sądu Opiekuńczego, rodzic lub opiekun prawny zobowiązany jest do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku u notariusza, lub przed sądem.
Nie posiadając pełnej wiedzy, można podjąć niewłaściwą decyzję odnośnie przyjęcia spadku i stracić część majątku posiadanego przed odziedziczeniem spadku. Dlatego
w momencie otrzymania wiadomości o dziedziczeniu spadku warto skonsultować się z prawnikiem, który sprawdzi stan faktyczny masy spadkowej i wyjaśni konsekwencje przyjęcia lub odrzucenia spadku. Nasza Kancelaria udziela porad prawnych dotyczących metod zabezpieczenia zgromadzonego majątku przed roszczeniami związanym z otrzymanym spadkiem.
Adwokat Maciej Tokarski
Kancelaria Adwokacka Stalowa Wola, ul. 1 Sierpnia 12/205
